بررسی نقش آب و منظر در باغ عبّاس آباد

باغ ایرانی، محصول نظم تحمیلی از سوی تفکّر ایرانی بر طبیعت و عناصر طبیعی، از جمله آب و گیاه است. در این بین، آب و عناصر آبی، از اهمیت بسزایی برخوردار است و باغ ایرانی، بدون حضور آب قابل تصوّر نیست؛ به­طوری که نقش اساسی در طرّاحی و ساماندهی فضای باغ دارد. از طرفی، منظر عمیق به­واسطه­ی ایجاد محور مستقیم، رکن اصلی در فضاسازی باغ ایرانی است. وجود آب در محور اصلی باغ و تلاقی دید با پهنه­های آبی در انتهای مسیر از دیگر ویژگی­های باغ است. باغ عباس­آباد بهشهر که باغ تفریحی شاه عبّاس صفوی بود، یکی از زیباترین باغ­های کرانه­ی جنوبی دریای خزر است که در دامنه­ی جنگلی بهشهر و در 9 کیلومتری آن واقع است. احداث باغ در زمینه­ی کاملاً طبیعی جنگل، حضور گسترده­ی آب و دید دوطرفه به­واسطه­ی شیب دوطرفه در باغ، از ویژگی­های منحصر به فرد باغ است که این باغ را از سایر باغ­ها برجسته کرده است. این مقاله ضمن معرّفی باغ مزبور، سعی در ارائه­ی نقش دیدی و منظر و حضور آب در طرّاحی باغ دارد. مقاله در پی این پرسش است که فلسفه­ی وجودی باغ در دامنه­ی صعب­العبور جنگلی چیست؟ و نقش آب و عناصر مختلف آبی در باغ عبّاس­آباد چگونه است؟ استفاده از روش تحقیق تاریخی و نمونه­ی موردی با روش جمع­آوری اطّلاعات به­شیوه کتابخانه­ای و میدانی، تحقیق را به این نتیجه سوق می­دهد که بهره­گیری از دید و منظر دوطرفه (دریاچه­ی سد و دریای خزر) و وجود آب فراوان سبب ایجاد شکل خاصی از باغ در محیط طبیعی و جنگل شده است.